مستندسازی حقوق بشر ذاتا وظیفه نهادهای دیده‌بان حقوق بشر و رسانه‌های مستقل است. دولت‌ها با توجه به تعهدات خود ذیل قوانین بین‌المللی حقوق بشر موظف‌اند شرایط و دسترسی‌های لازم جهت تحقیق و تفحص برای این نهادها و رسانه‌ها را فراهم کنند. اما در کشورهایی چون ایران، نظام دیکتاتوری حاکم نه تنها به صورت نظام‌یافته دست به نقض حقوق بشر می‌زند بلکه فعالانه از فعالیت نهادهای حقوق بشری و رسانه‌های مستقل جهت مستندسازی نقض حقوق بشر جلوگیری می‌کند. در این شرایط نقش شهروندان و شهروندخبرنگاران در ثبت موارد نقض حقوق بشر اهمیتی ویژه می‌یابد. به همین دلیل سازمان عدالت برای ایران تلاش دارد تا با انتشار جزوه‌های آموزشی شهروندان را با شیوه‌ها و استانداردهای مستندسازی نقض حقوق بشر آشنا کند.
در شرایط امروز ایران که نقض گسترده و نظام‌مند حقوق بشر توسط حکومت و نهادها و افراد مرتبط با آن به اوج خود رسیده است، مبارزه برای حقوق بشر ضروری‌تر از هر زمان دیگری به نظر می‌رسد. در این شرایط، فعالیت متشکل و سازمان‌یافته‌تر مدافعان حقوق بشر می‌تواند به مراتب تاثیرگذارتر از فعالیت‌های انفرادی باشد.
جمهوری اسلامی به واسطه عضویت در سازمان ملل و میثاق‌های بین‌المللی حقوق سیاسی و مدنی و حقوق اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی موظف به همکاری با سازمان‌های حقوق بشری و تسهیل فعالیت گروه‌هایی است که نقض حقوق بشر در ایران را رصد و ثبت می‌کنند. اما به‌رغم مسئولیت‌های روشن حکومت تحت قوانین بین‌المللی، رژیم حاکم در ایران فعالانه تلاش می‌کند تا مانع فعالیت مدافعان حقوق بشر شود. این ممانعت در اشکال مختلفی رخ می‌دهد از جمله تلاش نظام‌مند برای امحاء مدارک و اسناد نقض حقوق بشر، تهدید و ارعاب قربانیان جهت وادار‌کردن آنها به سکوت یا انصراف از دادخواهی و همچنین جرم‌انگاری فعالیت مدافعان حقوق بشر تحت عناوینی چون جاسوسی، همکاری با دول متخاصم. تمامی این فشارهای غیرقانونی نشانگر این حقیقت است که فعالیت حقوق بشری در ایران، نه تنها فعالیتی در شرایط عادی نیست بلکه برای فعالان حقوق بشر عملی بالقوه مخاطره‌آمیز است.
«راهنمای تشکیل گروه‌ها و سازمان‌های حقوق بشر مخفی در ایران» با درنظر گرفتن مخاطرات فعالیت حقوق بشری در ایران، تلاش می‌کند تا اصولی را پیشنهاد کند که برای تشکیل گروه‌ها یا سازمان‌های حقوق بشری در شرایط ویژه کشوری چون ایران مفید هستند و عمل به آنها می‌تواند تا حدودی از مخاطراتی که متوجه گروه‌ها و سازمان‌های حقوق بشری فعال در داخل ایران است بکاهد.
برای دانلود این راهنما روی تصویر زیر یا اینجا کلیک کنید.
