
بسیاری از زنان معترض در اعتراضات سراسری اخیر در ایران از سوی نهادها امنیتی بازداشت شدهاند. اکنون همزمان با فرا رسیدن ۲۵ نوامبر (چهارم آذر) روز جهانی منع خشونت علیه زنان، سازمان عدالت برای ایران از تحت شکنجه و آزار جنسی قرار گرفتن این زنان با توجه به سابقه دستگاه قضایی و امنیتی در نظام جمهوری اسلامی در اعمال آزار و شکنجه جسمی، جنسی و جنسیتی علیه زنان معترض و مخالف به شدت نگران است.
به ویژه اینکه با وجود گذشت بیش از یک هفته از آغاز اعتراضات و دستگیری بیش از ۳ هزار نفر، مقامات امنیتی یا قضایی هنوز هیچ آماری از افراد بازداشت شده یا اسامی آنها ارائه نکردهاند.
عدم اطلاع رسانی و بی خبر گذاشتن عمدی خانوادههای معترضان بازداشت شده در حالی است که بازداشت شدگان نیز از حقوق اساسی و اولیه خود از جمله تماس با خانواده یا دسترسی به وکیل محروم مانده و این شرایط آسیب پذیری آنان در برابر آزار و اذیت را دو چندان کرده است.
تحقیقات سازمان عدالت برای ایران بر روی موضوع خشونت و شکنجه جنسی و جنسیتی علیه زنان زندانی در ایران به ویژه در دهه ۶۰ و ادامه این روند در دهههای ۷۰ و ۸۰ حکایت از سیستماتیک بودن این آزارها علیه زنان زندانی داشته و نشان میدهد که نظام قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی در مواجهه با زنان زندانی معترض و مخالف از یک الگوی ثابت پیروی میکند.
جزییات این تحقیقات نشان میدهد که بسیاری از زنان زندانی سیاسی و عقیدتی در ایران در ۴۰ سال اخیر به شکلی گسترده و فراگیر مواردی از آزار و اذیت جنسی را در زندانها از سوی مسئولان زندان، زندانبانها، بازجوها و حتی دیگر زندانیان با تحریک مسئولان زندان تجربه کردهاند.
یکی از بارزترین این آزارها، آزار جنسی کلامی است که در واقع به شهادت زنان زندانی در ایران تقریبا از آغاز انقلاب تاکنون علیه آنها اعمال شده است.
برای بسیاری از این زنان توهینهای جنسی از همان لحظه دستگیری آغاز شده و تا زندان و لحظه آزادی و حتی بعد از آن ادامه داشته است.
فرخنده آشنا که خود تجربه زندان در میان سالهای ۶۰ تا ۶۹ به اتهام فعالیت در تشکلهای چپ کارگری را داشته در این باره در شهادت خود به «عدالت برای ایران» گفته است: «از همان اول که وارد میشوی همهاش فحشهای رکیک است.»
سارا رهایی از دیگر زنان زندانی دهه ۶۰ در ایران نیز اینگونه شهادت میدهد: «به من میگفتند ما میدانیم تو جندهای. من گفتم من ازدواج کردهام. گفت تو ازدواج تشکیلاتی کردی. گفتم در مراسم عروسی من خیلیها بودند حتی پدر شوهرم هم بوده. گفتند: حتی پدر شوهرت گفته که تو جندهای…»
اعمال خشونت و آزارهای مبتنی بر جنسیت نیز از دیگر روشهای رایج استفاده شده علیه زنان زندانی سیاسی و عقیدتی و همچنین معترضان و مخالفان در زندانهای ایران بوده است. تحقیر زنان به دلیل عادت ماهیانه آنها، تحقیر و توهین و آزار جسمی به دلیل نمایش رفتارهای همجنس گرایانه، محرومیت مادران از دیدار فرزندان خود و یا عدم اجازه دسترسی به امکانات مورد نیاز برای زنان باردار و مادران از این قبیل آزارها بوده است.
یکی دیگر از آزارهای جنسی که عمدتا در دهههای ۷۰ و ۸۰ علیه زنان زندانی سیاسی و معترضان و مخالفان اعمال شده، تفتیش زندگی خصوصی آنها در زمینه مسائل جنسی و تحت فشار قرار دادن زنان زندانی برای اعتراف کتبی درباره روابط جنسیشان بوده است.
پرسیدن سوالات کاملا خصوصی از روابط جنسی زنان در حین بازجویی، تهدید آنها به انجام آزمایش بکارت، متهم کردن آنها به داشتن روابط جنسی با برخی افراد و درخواست برای تعریف جزییات رابطه جنسی از آزارهایی است که زنان زندانی سیاسی به آنها شهادت دادهاند.
یکی از روزنامه نگارانی که پس از انتخابات سال ۸۸ در ایران بازداشت شده (با نام مستعار کانی اردلان) در مورد جلسه بازجویی خود اینگونه به «عدالت برای ایران» شهادت میدهد: «بازپرسم در جلسات بازجویی از کلمات زشتی استفاده میکرد. موقع بازپرسی دوبار اسم آقای [یکی از فعالان] را آورد. خیلی راحت گفت تا حالا تو بغل آقای [… ] خوابیدی؟ ارتباطتان پایین تنه بوده یا بالا تنه؟ میگفت به سینههایت دست زده؟ به فلان جایت دست زده؟ این کلمات را راحت استفاده میکرد.»
در این میان یکی از راههای حمایت از زندانیان، به ویژه بازداشت شدگان اعتراضات اخیر در ایران، اطلاع رسانی در مورد آنان است.