عدالت برای ایران- ۹ آبان ۱۳۹۳: ممنوع کردن ازدواج‌های اجباری و زودهنگام، توقف عمل‌های جراحی به منظور تغییر جنسیت اجباری، به رسمیت شناختن حقوق همجنسگرایان و رفع تبعیض‌های جنسیتی از جمله توصیه‌هایی بود که کشورهای مختلف در دومین اجلاس بررسی ادواری وضعیت حقوق بشر ایران به این کشور ارائه دادند.
دومین اجلاس بررسی ادواری وضعیت حقوق بشر ایران نهم آبان ۱۳۹۳ (۳۱ اکتبر ۲۰۱۴) در در مقر شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو برگزار شد.
“عدالت برای ایران” با تهیه گزارش‌هایی از”افزایش آمار ازدواج دختربچه‌ها” و “وضعیت حقوق زنان” در ایران٬ انتشار گزارشی مشترک با شش رنگ درباره “وضعیت همجنسگرایان و ترنسجندرها” وهمچنین گفت‌وگوی مستقیم با نمایندگان بیش از ۳۰ کشور، از آنها خواسته بود که توصیه هایی را در این زمینه‌ها به ایران ارائه کنند.
در نشست روز نهم آبان ماه بررسی وضعیت حقوق بشر ایران ۵۰ توصیه مستقیم در سه محور ازدواج‌های اجباری و زودهنگام، حقوق زنان و حقوق همجنسگرایان و ترنسجندرها از سوی کشورهای مختلف مطرح شد.
بررسی ادواری وضعیت حقوق بشر، یک سازوکار مهم سازمان ملل است که در چارچوب آن، همه کشورها موظفند هر چهار سال یک بار گزارشی درباره وضعیت حقوق بشر خود به جامعه جهانی ارائه کنند و در یک جلسه، که در مقر شورای حقوق بشر سازمان ملل برگزار می‌شود، تمامی کشورهای دیگر، در زمینه‌های مختلف، توصیه‌هایی به کشور تحت بررسی ارائه می‌دهند. کشور تحت بررسی، در نهایت، اعلام خواهد کرد کدام توصیه ها را می‌پذیرد و کدام را رد می‌کند. پذیرش توصیه‌ها به این معناست که آن کشور، موظف است در چهارسال آینده، آنها را اجرایی کند.
به ایران توصیه شد: توقف ازدواج اجباری و زودهنگام زنان
هشت کشور آلمان، ایتالیا، اسرائیل، اسلوانی، سیرالئون، لهستان، کره جنوبی و مونته نگرو از جمله کشورهای بودند که دراین نشست به جمهوری اسلامی ایران توصیه کردند قوانین مربوط به ازدواج اجباری و زودهنگام زنان را در این کشور اصلاح کند.
نماینده آلمان با اشاره به ازدواج‌های اجباری زنان در ایران از جمهوری اسلامی ایران پرسید که چه اقداماتی برای محدود کردن ازدواج اجباری انجام داده است؟
لهستان نیز با تاکید بر به رسمیت شناختن حق ازدواج آزادانه، از ایران خواست که سن ازدواج را تا ۱۸ سال بالا ببرد و اطمینان حاصل کند که ازدواج، با رضایت ازادانه و مختارانه طرفین انجام می‌شود.
هشت کشور آلمان، ایتالیا، اسرائیل، اسلوانی، سیرالئون، لهستان، کره جنوبی و مونته نگرو از جمله کشورهای بودند که دراین نشست به جمهوری اسلامی ایران توصیه کردند قوانین مربوط به ازدواج اجباری و زودهنگام زنان را در این کشور اصلاح کند.
کره جنوبی خواستار این شد که ایران تضمین کند که تمامی ازدواج‌های دختربچه‌ها و ازدواج‌های اجباری خاتمه می‌یابندو اسلوانی به ایران توصیه کرد که ازدواج اجباری و زودرس را ممنوع کند.
مونته نگرو یکی دیگر از کشورهایی بود که با نگرانی از ازدواج دختربچه‌ها در ایران، توصیه کرد قوانینی که اجازه ازدواج زیر ۱۳ سال با حکم قاضی می دهند تغییر داده شوند.
سیرالئون نیز درباره افزایش سن ازدواج به ۱۸ سال به ایران توصیه کرد و خواهان پایان دادن به ازدواج‌های اجباری شد.
همچنین ایتالیا توصیه کرد که ایران قوانینی که اجازه ازدواج سرپرستان با فرزند خوانده‌شان را می‌دهد متوقف کند و سن ازدواج زنان و مردان را به ۱۸ سال ارتقاء دهد.
اسرائیل نیز با بیان اینکه زنان در ایران می‌توانند در سن ۹ سالگی ازدواج کنند، خواستار توقف تبعیض جنسیتی در ایران شد.
محمدجواد لاریجانی، رئیس ستاد حقوق بشر قوه قضاییه در رابطه با توصیه‌های مطرح شده درباره ازدواج زودهنگام و اجباری، مدعی شد که ” در ایران ازدواج اجباری وجود ندارد، و اتفاقا دخترها در ایران دیر هم ازدواج می کنند. ”
تحقیقات “عدالت برای ایران” نشان می دهد که آمار ازدواج دختربچه‌های زیر ۱۵ سال در ایران طی سال‌های ۱۳۸۵-۱۳۹۲ رشد صعودی داشته است. بر اساس جدیدترین آمار منتشر شده از سوی سازمان ثبت احوال ایران در ۹ ماهه نخست سال ۱۳۹۲ بیش از پنج درصد زنانی که ازدواج کرده‌اند٬ کمتر از ۱۵ سال سن داشته‌اند. بر اساس همین آمار طی این هفت سال همواره بیش از یک سوم زنانی که ازدواج آنها ثبت شده زیر ۱۹ سال بوده است.
بهرخ روحانی اردشیری، از اعضای هیات جمهوری اسلامی ایران در این نشست، نیز انتقادات طرح شده را رد کرد و گفت: “ازدواج اجباری مجازات حبس دارد و طبق قوانین ایران ازدواج اجباری باطل است.”
این در حالی است که قوانین ایران به صراحت سن ازدواج را ۱۳ سالگی اعلام کرده و پدر و جدپدری می توانند با اجازه دادگاه دختران زیر ۱۳ سال را نیز شوهر دهند.
احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر ایران نیز در نشست خبری روز دوشنبه پنجم آبان ۱۳۹۳نسبت به ازدواج‌های اجباری و زودهنگام دختربچه‌ها در ایران ابراز نگرانی کرده بود.
به ایران توصیه شد: تضمین حقوق همجنسگرایان و ممنوعیت جراحی تغییر جنست اجباری
جمهوری اسلامی ایران در دومین نشست بررسی ادواری وضعیت حقوق بشر ۱۱ توصیه در رابطه با رفع تبعیض بر اساس گرایش و هویت جنسی دریافت کرد. آرژانتین، اسپانیا، ایتالیا، ایسلند، اروگوئه، اسراییل، دانمارک، شیلی، کانادا، لوکزامبورگ، و هلند از جمله کشورهایی بودند که به صورت مشخص به ایران توصیه کردند حقوق همجنسگرایان را به رسمیت بشناسد و از همجنسگرایی و هویت جنسی جرم زدایی کند.
علاوه بر این، دو کشور ایتالیا و ایسلند به طور مستقیم توصیه‌هایی را در زمینه ممنوعیت عمل‌های جراحی تغییر جنسیت اجباری به ایران ارائه کردند.عدالت برای ایران و شش رنگ با انتشار گزارش “شکنجه به نام درمان: عمل‌هاى تغییر جنیست اجبارى و آزار و اذیت پزشکى همجنسگرایان و ترنسجندرها در ایران” خواستار توجه به این موضوع شده و از کشورهای مختلف خواسته بود که در رابطه با ممنوعیت تغییر جنسیت اجباری به ایران توصیه کنند.
ایسلند به ایران توصیه کرد که اقدامات پزشکی به منظور تغییر جنسیت اجباری را ممنوع کند، قوانینی که هویت جنسیتی را بیماری تلقی می‌کنند تغییر داده و به تبعیض و خشونت علیه همجنسگرایان پایان دهد. ایتالیا نیز خواستار توقف عمل‌های جراحی برای تغییر جنسیت اجباری شد.
همچنین لوکزامبورگ، اسرائیل و کانادا به ایران توصیه کردند تمام قوانینی که موجب تبعیض به خاطر گرایش جنسی می‌شوند را تغییر دهد. اسپانیا نیز خواستار لغو مجازات اعدام به خاطر همجنسگرایی شد.
آرژانتین با ابراز نگرانی از تبعیض علیه اقلیت‌های جنسی و همجنسگرایان توصیه کرد ایران با ایجاد شرایط برابر برای آنها، مجازات اعدام لغو به دلیل همجنسگرایی را لغو کند. شیلی نیز خواهان پایان دادن به تبعیض علیه همجنسگرایان شد.
ایسلند به ایران توصیه کرد که اقدامات پزشکی به منظور تغییر جنسیت اجباری را ممنوع کند، قوانینی که هویت جنسیتی را بیماری تلقی می‌کنند تغییر داده و به تبعیض و خشونت علیه همجنسگرایان پایان دهد. ایتالیا نیز خواستار توقف عمل‌های جراحی برای تغییر جنسیت اجباری شد.
اروگوئه توصیه کرد که ایران تبعیض علیه افراد دارای گرایش جنسی متفاوت را متوقف کند.
دانمارک نیز خواهان این شد که به خشونت علیه افراد براساس گرایش جنسی شان پایان داده شود.
حقوق برابر و آزادانه برای اقلیت‌های جنسی نیزاز سوی هلند به ایران توصیه شد.
محمدجواد لاریجانی، رئیس ستاد حقوق بشر قوه قضاییه در واکنش به این توصیه‌ها گفت: “تا ۵۰ سال قبل همه کشورهای غربی می‌گفتند همجنسگرایی باید ممنوع شود و بیماری است و آن را ضد حقوق بشر نمی دانستند، حالا که همجنسگرایی در جوامع غربی مد شده، شما از همه می‌خواهید راه شما را دنبال کنند. این خودمحوری است و خوب نیست.”
بر اساس قانون مجازات اسلامی ایران، برای روابط جنسی رضایت‌مندانه دو فرد بزرگسال همجنس مجازات شلاق و مرگ تعیین شده است، همچنین شناسایی شدن به عنوان ترنسجندر از طریق پوشیدن لباس جنس مخالف می‌تواند مجازات نقدی و ۷۴ ضربه شلاق را در پی داشته باشد.
به ایران توصیه شد: رفع تبعیض‌های جنسیتی
رفع تبعیض‌های جنسیتی و برابری حقوق زنان از جمله توصیه‌هایی بود که دست کم از سوی ۳۱ کشور مطرح شد.
آفریقای جنوبی، آلمان، اروگوئه، الجزایر، اتریش، استونی، اسلواکی، اسلوانی، بوتان، بوسنی و هرزگوین، بورگینا فاسو، بنگلادش، برزیل، پرتغال، پاراگویه، پرو، ترکمنستان، تایلند، جیبوتی، جمهوری چک، شیلی، فنلاند، کوستاریکا، کانادا، کره جنوبی، گواتمالا، لیتوانیا، مقدونیه، مصر، نیوزلند و یونان از جمله کشورهایی بودند که در زمینه حقوق زنان به ایران توصیه کردند.
رفع تبعیض‌های جنسیتی و برابری حقوق زنان از جمله توصیه‌هایی بود که دست کم از سوی ۳۱ کشور مطرح شد.
عدالت برای ایران در مجموعه اطلاعات و توصیه‌هایی که در زمینه حقوق زنان به کشورهای مختلف ارائه داده بود، با اشاره به نابرای در حقوق خانواده، اشتغال و تحصیل زنان، توصیه‌های لازم برای ارائه به ایران را پیشنهاد داده بود.
– قوانین خانواده را برابر کنید
کره جنوبی خواستار این شد که زنان از حقوق برابر در ازدواج و طلاق برخوردار شوند.
گواتمالا نیز توصیه کرد قوانینی تدوین شوند که بر اساس آن زنان ایرانی بتوانند تابعیت خودشان را به بچه هایشان بدهند
همچنین بوسنی وهرزگوین خواستار آن شد که تبعیض علیه زنان در حوزه های خانواده و به ویژه ارث متوقف شود.
– توقف خشونت علیه زنان
انجام اقداماتی در زمینه کاهش خشونت خانگی علیه زنان و مجازات خشونت گران از جمله توصیه‌های برزیل به ایران بود. پرتغال نیز خواهان آن شد که ایران خشونت خانگی را جرم به حساب آورد.
فنلاند به ایران توصیه کرد که قوانینی برای جرم شناختن خشونت زنان از جمله خشونت جنسی تصویب کند.
لیتوانیا خواهان پایان دادن به تبعیض علیه زنان به خصوص تجاوز در چارچوب زناشویی شد.
مقدونیه از وضعیت خشونت علیه زنان ابراز نگرانی کرد.
اتریش توصیه کرد دولت ایران مسئولان اسیدپاشی به زنان را شناسایی کند و به مجازات برساند.
کوستاریکا، اسلواکی، اسلوانی و پاراگویه نیز توصیه کردند ایران قانون سنگسار را ملغی کند.
– برابری جنسیتی در آموزش
توقف سهمیه بندی جنسیتی علیه زنان و خاتمه دادن به تبعیض علیه زنان در ورود به دانشگاه از جمله توصیه‌هایی بود که از سوی آلمان و اسلوانی طرح شد. جیبوتی نیز تسهیل دسترسی زنان به عدالت و اشتغال را به ایران توصیه کرد.
بنگلادش نیز به ایران توصیه کرد در خصوص ترک تحصیل دختران فعالیت کند.
– برابری حقوقی و تصویب کنوانسیون رفع تبعیض از زنان
کشورهای تایلند، آفریقای جنوبی، شیلی، بورگینا فاسو، مصر خواستار لغو تمامی تبعیض‌ها علیه زنان در ایران شده و از این کشور خواستند که برابری حقوقی را تامین کند.
جمهوری چک، پرو، استونی، غنا و اروگوئه نیزتوصیه کردند ایران کنوانسیون رفع تبعیض از زنان را تصویب کند.
بوتان ادامه تلاش‌ها برای بهبود وضعیت زنان در ایران را توصیه کرد و ترکمنستان نیز بهبود مشارکت سیاسی زنان را پیشنهاد کرد.
نیوزیلند توصیه کرد که زنان در ایران از حقوق و آزادی‌های مقرر در حقوق بین الملل برخوردار باشند.
کانادا به ایران توصیه کرد که موانع برابری حقوق زنان برای مشارکت اجتماعی را از بین ببرد.
الجزایر نیز ادامه تلاش ها برای بهبود حقوق زنان را توصیه کرد.
همچنین یونان توصیه کرد ایران حق آزادی زنان را در ورزش تامین کند.
به ایران توصیه شد: لغو اعدام و رفع تبعیض از اقلیت‌های قومی و مذهبی
رفع تبعیض از اقلیت‌های قومی و مذهبی نیز از جمله مواردی بودند که از سوی از بسیاری از کشورها به ایران توصیه شد. بسیاری از کشورها نیز به طور ویژه در توصیه‌های خود خواهان توقف آزار و اذیت شهروندان بهایی در ایران بودند و از دولت ایران خواستند که برابری در آموزش را برای آنها تضمین کنند.
اسفندیار اختیاری،نماینده زرتشتیان در مجلس ایران که هیات ایرانی را در این نشست همراهی می‌کرد، در دفاع از وضعیت اقلیت‌های مذهبی در ایران گفت که مسیحیان و کلیمیان به عنوان ایرانیان غیرمسلمان یاد می کند که نماینده در مجلس دارند و برگزاری مناسک مذهبی شان درایران آزاد است. این عضو هیات جمهوری اسلامی ایران هیچ اشاره ای به آزار و اذیت بهاییان و نقض حقوق آنها در ایران نکرد.
رفع تبعیض از اقلیت‌های قومی و مذهبی نیز از جمله مواردی بودند که از سوی از بسیاری از کشورها به ایران توصیه شد. بسیاری از کشورها نیز به طور ویژه در توصیه‌های خود خواهان توقف آزار و اذیت شهروندان بهایی در ایران بودند و از دولت ایران خواستند که برابری در آموزش را برای آنها تضمین کنند
محمدجوادلاریجانی در انتهای این نشست در پاسخ به انتقادات بسیار زیادی که در خصوص وضعیت بهاییان در ایران مطرح شد، مدعی شد که “بهاییان از تمامی مزایای شهروندان ایرانی برخوردارند، در دانشگاه درس می خوانند و تمام امکانات را دارند.”
لغو اعدام و به‌ویژه لغو اعدام کودکان در ایران از دیگر توصیه‌هایی بود که طی جلسه بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران بارها به این کشور توصیه شد.
نمایندگان جمهوری اسلامی در این نشست اما تمامی موارد مطرح شده در رابطه با اعدام را رد کردند.حجت الاسلام صادقی٬ یکی از اعضای هیات ایران گفت که حق قصاص را مایه حیات اجتماع می‌دانیم و دولت هم حق ندارد این حق را محدود کند.
لاریجانی: “ما به هیچ وجه تحمیل سبک‌های خاص زندگی را تحت عنوان حقوق بشرقبول نمی کنیم.”
در حالی که بسیاری از کشورها از اعدام ریحانه جباری، زن جوانی که طی روزهای اخیر به دار آویخته شد، ابراز تاسف کردند، لاریجانی با تاکید بر اینکه قصاص یک حق خصوصی قربانیان است، گفت در مورد ریحانه جباری خانواده مقتول قصاص می خواست و دولت و قوه قضاییه این مساله را تحمیل نکرد.
او با رفع مسئولیت از قانون و سیستم قضایی ایران، ادامه داد: “ما خیلی تلاش کردیم قربانی بخشیده شود ولی موفق نشدیم. شاید یک دلیلش تبلیغات زیادی بود که درباره این پرونده شد. وقتی ما از خانواده مقتول خواستیم ببخشند گفتند که ما می خواستیم ببخشیم اما الان مقامات کشورهای دیگر هم می‌گویند پدر ما می‌خواسته تجاوز کند و برای همین ما نمی‌بخشیم.”
لاریجانی همچنین در سخنان پایانی خود اضافه کرد: “ما به هیچ وجه تحمیل سبک‌های خاص زندگی را تحت عنوان حقوق بشرقبول نمی کنیم.”
آزادی زندانیان سیاسی،تضمین آزادی بیان،بررسی و بهبود وضعیت زندان‌ها، بررسی و رسیدگی به ادعای مربوط به شکنجه، تامین امنیت روزنامه نگاران، پایان محدودیت ها برای مدافعان حقوق بشر، پیوستن به کنوانسیون ناپدیدشدگان، پیوستن به کنوانسیون علیه شکنجه، لغو ارتداد و استقلال قضات از دیگر توصیه‌هایی است که در این نشست سه ساعته به ایران ارائه شد.
ایران اسفند ۱۳۹۳ اعلام خواهد کرد که کدام یک از این توصیه‌ها را می پذیرد و در چهار سال آینده متعهد به اجرای آن خواهد بود.
در همین زمینه بخوانید:
بررسی ادواری حقوق بشر: تلاشی جهانی برای پاسخگو کردن جمهوری اسلامی ایران
بررسی ادواری وضعیت حقوق بشر ایران، فرصتی برای برجسته کردن نقض حقوق همجنسگرایان و ترنسجندرها
احمد شهید: قوانین جدید ایران زنان را در معرض ازدواج اجباری قرار می‌دهد
توصیه‌های عدالت برای ایران درباره ازدواج اجباری دختربچه‌ها
توصیه‌های عدالت برای ایران درباره همجنسگرایان و ترنسجندرها
توصیه های عدالت برای ایران در زمینه حق انتخاب پوشش
توصیه های عدالت برای ایران در زمینه سیاست‌های جمعیتی
توصیه های عدالت برای ایران در زمینه شکنجه جنسی
ویدئوی سخنرانی نماینده عدالت برای ایران در اجلاس مقدماتی بررسی ادواری وضعیت حقوق بشر ایران
