در دنیای کنونی، دولتها یا نهادهای وابسته به حاکمیتها ، دیگر تنها «ناقضان حقوق بشر» نیستند. شرکتهای بزرگ با افزایش توان اقتصادی، این قدرت را یافتهاند که در حوزههای وسیعتری از زندگی فردی و جمعی شهروندان دخالت داشته باشند. حوزههایی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم، در زمره مسائل «حقوق بشری» جای میگیرد؛ از همکاریهای پنهانی با نظامهای سیاسی سرکوبگر، تا تخریب نظاممند محیط زیست یا نقض حقوق جمعی کار. بر همین اساس است که تبیین رابطه میان «حقوق بشر» با «فعالیتهای تجاری» و نیز تلاش در راستای هرچه بیشتر پاسخگو کردن شرکتهای
خصوصی اهمیت پیدا میکند. در ایران هم به مانند بسیاری دیگر از کشورهای درحال توسعه، مبحث «تجارت و حقوق بشر» یا عنوان محافظهکارانهتری که برای آن استفاده میشود، یعنی «مسئولیت اجتماعی شرکتها»، هنوز موضوعی به نسبت نوپا است. به این معنا که نه فقط در چارچوب رژیم حقوقی حاکم، بلکه حتی در میان پروژههای سازمانهای مردمنهاد یا فعالیتهای کنشگران اجتماعی، روزنامهنگاران، وکلا و… نیز پیشینهی قابل ملاحظهای وجود ندارد. بر این مبنا ، تدوین این مجموعه در سه بخش، کوششی است برای پیشبرد بحث و پاسخگویی به نیازی که در میان مخاطب فارسی زبان و به طور مشخص در ایران، احساس میشده است. تلاش کردیم تا سویههای «کاربردی» این مجموعه برجسته باشد. به این معنا که مخاطب بتواند از این مجموعه به عنوان یک «راهنمای عملی» برای طرح شکایت در سازوکارهای موجود دادخواهی استفاده کند. مطالعه این مجموعه هرچند میتواند برای عموم علاقهمندان به موضوعهای سیاسی- اجتماعی و حقوق بشری مفید و آموزنده باشد، اما به طور خاص برای نمایندگان سازمانهای جامعه مدنی، روزنامهنگاران، فعالان کارگری، کنشگران محیط زیستی، دانشجویان حقوق و وکلای دادگستری جنبه عملی و کاربردی دارد.
بخش دوم این مجموعه، به چگونگی «تحقیق» درباره شرکتهای خصوصی و مولفههای اصلی یک تحقیق کارآمد اختصاص یافته است:
بخشهای دیگر این مجموعه را در پیوندهای زیر بخوانید: